Karnawał w Małopolsce – jak dawniej się bawiono?
Karnawał był to czas nie tylko beztroskiej zabawy, ale również okazja do tego, aby niezamężne dziewczyny poznały wybranków swojego serca. Pod opieką swoich matek lub ciotek, młode dziewczęta uczestniczyły w niemal każdym spotkaniu towarzyskim – czy to kuligi, czy biesiady, czy bale – obowiązkowo musiały się pokazać, aby wyłowić najlepszego kandydata.
Na przełomie XIX i XX wieku bawiono się bardzo intensywnie. Bale odbywały się od poniedziałku do czwartku. Sute zastawione stoły, kreacje pełne przepychu oraz duże rozluźnienie obyczajowe, tańce hulanki oraz swawole gościły na dworach w Niepołomicach, Tarnowie, Krzeszowicach czy na krakowskich salonach. Tańczono mazurki, polki i poloneza, biesiadowano przy uginających się od jedzenia stołach, na których królowały same rarytasy – szampan, kawior, homary, kotlety cielęce i pasztety z najdelikatniejszego mięsa. Nie obce były również pieczone sarny, kuropatwy, bażanty i dziczyzna.
W czasach późniejszy, bale przybrały nieco inny wymiar, ale również przechodziły do historii. Krakowski czas karnawału to czas legendarnych spotkań w klubach, gdzie bawiła się ówczesna bohema artystyczna. Słynne miejsca jak „Piwnica pod baranami”, Jazz-Klubu „Helikon” czy klub „Pod Jaszczurami”, były świadkami hucznych zabaw karnawałowych.
Mięsopust i babski comber – krakowskie tradycje karnawałowe
Ostatni tydzień karnawału rozpoczynał Tłusty Czwartek – święto, w którym próbowano bawić się i jeść „na zapas”, aby przygotować się na nadchodzący okres postny. Na stołach lądowało wszystko to, co najbardziej tłuste i sycące, a kolorowe korowody bawiących się ludzi, wędrowały przez wioski i miasteczka.
W samym Krakowie, do końca XIX wieku kontynuowano tradycję egzekucji Mięsopusta. Kukła zrobiona ze słomy, symbolizująca karnawał i zimę, była noszona po Rynku Głównym, a następnie ścinana i rozrywana na strzępy. Po unicestwieniu Mięsopusta, mieszkańcy ochoczo szli do karczm, aby bawić się do upadłego. Kiedy wybijała północ, w lokalach pełnych rozbawionych ludzi, pojawiał się stróż nocny, który gwizdkiem oznajmiał, że karnawał dobiegł końca. Muzyka milkła, tańce przerywano i nastawał czas postu oraz zadumy.
Bardzo ciekawą, choć już nieistniejącą tradycją karnawałową w Krakowie był babski comber. We wtorek przed Środą Popielcową, tłum kobiet zbierał się przy Bazylice Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny na Piasku (róg ul. Karmelickiej i Garbarskiej). Wszystkie przebrane były w worki słomiane i tworząc barwny korowód, szły na Rynek Główny, niosąc wielką słomianą kukłę mężczyzny, zwaną właśnie combrem. W południe niemal cała płyta krakowskiego Rynku Głównego wypełniona była tańczącym i bawiącym się tłumem ludzi, bo owe baby zaczepiały młodych kawalerów i zapraszały ich do wspólnego tańca. Podobno chętnych do zabawy bywało tak dużo, że ludzie w tanecznym kółku oplatali całe Sukiennice! Zwyczaj ten zniknął z mapy krakowskich tradycji w 1846 roku i nigdy już się nie odrodził na nowo.
Gdzie na karnawał w Małopolsce? Na bale i w góry!
Dziś karnawał może nie jest obchodzony z takim rozmachem jak dawniej, ale wciąż miejsc i atrakcji do świętowania nie brakuje! Świetnym pomysłem będzie Góralski Karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej. Jest to impreza, która trwa nieprzerwanie od 1973 r. To świetna okazja do tego, aby poznać niesamowicie barwną kulturę Podhala, posłuchać góralskiej muzyki, zobaczyć przepięknie zdobione stroje i wziąć udział w największej tego typu imprezie folklorystycznej w Polsce! Gorąco zachęcamy, abyście przeżyli to w tym roku na własnej skórze! Tegoroczny Góralski Karnawał w Bukowinie Tatrzańskiej odbywa się od 7 do 11 lutego. Nie przegapcie tej daty!
A może wybierzecie się na bal? Tradycyjny, iście królewski bal karnawałowy, wraz z odtańczeniem poloneza odbędzie się 2 lutego w Wieliczce, w centrum rekreacyjnym Solne Miasto. Długoletnią tradycją cieszy się Bal Galicyjski w Krakowie, który odbywa się od 25 lat! Podczas balu goście mogą przenieść się na parkiety przeszłości – będzie tańczony polonez, walc wiedeński, walczyk zapoznawczy, krakowiak, odessa swing, belgijka, tango argentino, a w przerwach grana będzie muzyka krakowska. Tegoroczny Bal odbędzie się 10 lutego, w Restauracji Avangarda.